Zatrudnianie cudzoziemców spoza UE w Polsce - procedura postępowania

Zatrudnianie cudzoziemców spoza Unii Europejskiej w Polsce jest znacznie bardziej skomplikowane i czasochłonne niż zatrudnianie obywateli polskich. Jednak pracodawcy często decydują się na takich zatrudnienie obcokrajowców, ponieważ nie mogą pozyskać odpowiednich pracowników w Polsce. Ponadto zatrudnienie cudzoziemców spoza UE jest często opłacalne pod względem finansowym.

Pracodawcy, decydując się na zatrudnienie cudzoziemca spoza UE, muszą spełnić wiele wymogów i formalności. 

 

1. Praca cudzoziemców na terenie Polski

Cudzoziemiec, który chce wykonywać pracę na terytorium Polski, musi legalnie przebywać na terytorium kraju (ma więc obowiązek uzyskać odpowiedni dokument pobytowy). Drugim obowiązkiem jest uzyskanie przez pracodawcę zezwolenia na pracę. W praktyce procedura zatrudnienia cudzoziemca rozpoczyna się od uzyskania dla niego zezwolenia na pracę. Na jego podstawie cudzoziemiec legalizuje swój pobyt w Polsce, czyli uzyskuje wizę, kartę pobytu bądź przekracza granicę w ramach ruchu bezwizowego.

Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski, w szczególności jeżeli:

1) przebywa w Polsce ze szczególnych powodów (m.in. status uchodźcy, ochrona czasowa lub uzupełniająca, zgoda na pobyt tolerowany lub ze względów humanitarnych);

2) posiada zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego UE, EOG, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub członkiem rodziny takiego obywatela;

4) posiada zezwolenie na:

a) pobyt czasowy i pracę,

b) pobyt czasowy i pracę w razie pełnienia funkcji w zarządzie osoby prawnej,

c) pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji,

d) pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej;

5) posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa legalnie na podstawie wizy lub w ramach ruchu bezwizowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

- art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Można więc powiedzieć, że - jeśli chodzi o pracę cudzoziemców w Polsce - regułą jest posiadanie zezwolenia na pracę. Jednak jednocześnie przepisy przewidują wyjątki, kiedy zezwolenie na pracę nie jest wymagane. 

 

1.1. Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce

 

Obywatele Ukrainy oraz ich małżonkowie, którzy legalnie przebywają w Polsce lub którzy przybyli do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r., mogą legalnie przebywać w Polsce do 30 września 2025 r. Mogą także legalnie podjąć i wykonywać pracę, bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. 

Z kolei obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed rozpoczęciem konfliktu zbrojnego na Ukrainie oraz wykonują pracę na podstawie np. zezwolenia na pracę, mogą kontynuować zatrudnienie na tej samej podstawie. Jeśli natomiast w trakcie ich pobytu dokument, na podstawie którego legalnie przebywają w Polsce, utraciłby ważność, to za legalny uznaje się ich pobyt do 30 września 2025 r. 

Do 30 września 2025 r. legalny jest pobyt obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed 24 lutego 2022 r., jeśli w okresie od 24 lutego 2022 r. przypadał ostatni dzień ich legalnego pobytu na podstawie:

• wizy krajowej,

• zezwolenia na pobyt czasowy,

• ruchu bezwizowego,

• wizy Schengen wydanej przez organ polski,

• wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,

• dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw obszaru Schengen,

• polskiego dokumentu tożsamości obywatela Ukrainy,

• dokumentu "zgoda na pobyt tolerowany".

Obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: 

1) przebywa legalnie na terytorium Polski lub jego pobyt na terytorium RP uznaje się za legalny w związku z przybyciem do Polski od 24 lutego 2022 r. z powodu konfliktu zbrojnego w Ukrainie,

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi, w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi, 

3) wymiar czasu pracy nie jest niższy niż wskazany w powiadomieniu lub liczba godzin nie jest mniejsza niż wskazana w powiadomieniu, 

4) otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż określona w powiadomieniu lub ustalonej według stawki określonej w powiadomieniu, proporcjonalnie zwiększonej w przypadku podwyższenia wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy, 

5) wynagrodzenie, które otrzymuje obywatel Ukrainy, spełnia wymogi określone w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu.

 

Powiadomienie o zatrudnieniu obywatela Ukrainy lub jego małżonka składa się elektronicznie za pomocą formularza "Powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy (PSZ-PPWPU)" znajdującego się na stronie: https://www.praca.gov.pl/eurzad/uslugi-elektroniczne/kreator-wnioskow/PSZ-PPWPU

 

 

Aby złożyć powiadomienie, trzeba założyć konto z danymi podmiotu powierzającego pracę.

W powiadomieniu należy podać następujące informacje:

1) dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy albo jego małżonkowi (czyli dane pracodawcy lub zleceniodawcy):

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania, 

c) służbowy numer telefonu lub adres służbowej poczty elektronicznej, 

d) numer identyfikacyjny NIP i REGON - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, albo numer PESEL - w przypadku osoby fizycznej, 

e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia - w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej, 

f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;

2) dotyczące pracodawcy użytkownika - w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej: 

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko, 

b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania, 

c) służbowy numer telefonu lub adres służbowej poczty elektronicznej, 

d) numer identyfikacyjny NIP i REGON - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL - w przypadku osoby fizycznej;

3) dane zatrudnionego obywatela Ukrainy lub jego małżonka:

a) imię (imiona) i nazwisko, 

b) datę urodzenia, 

c) płeć, 

d) obywatelstwo, 

e) rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument, 

f) numer PESEL - o ile został nadany;

4) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;

5) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy;

6) miejsce wykonywania pracy;

7) miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia;

8) wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu;

9) liczbę wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych według stanu na 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia powiadomienia.

Pracodawca ponownie składa wskazane powiadomienie, w terminie 7 dni od wystąpienia następujących okoliczności:

1) zmiana rodzaju umowy pomiędzy pracodawcą lub zleceniodawcą a obywatelem Ukrainy albo jego małżonkiem lub 

2) zmiana stanowiska lub rodzaju wykonywanej pracy, lub 

3) zmniejszenie wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określonym w powiadomieniu, lub 

4) obniżenie miesięcznej lub godzinowej stawki wynagrodzenia określonej w powiadomieniu.

Jeśli zmiana warunków zatrudnienia dotyczy wyższego wynagrodzenia lub powierzenia obywatelowi Ukrainy bądź jego małżonkowi wykonywania pracy w wyższym wymiarze czasu pracy lub przez większą liczbę godzin w tygodniu lub miesiącu, to nie składa się ponownie powiadomienia do powiatowego urzędu pracy. 

Obywatele Ukrainy, których zatrudnienie zostało zgłoszone do powiatowego urzędu pracy, mogą zmienić pracę. Wtedy nowy pracodawca lub zleceniodawca zgłasza fakt zatrudnienia obywatela Ukrainy do powiatowego urzędu pracy. 

 

 

Od 1 lipca 2024 r. obowiązuje przepis, który obliguje obywatela Ukrainy do powiadomienia zakładu pracy o doręczeniu mu decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

W związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie możliwe jest zatrudnianie obywateli tego kraju także w strukturach polskiej administracji samorządowej oraz administracji rządowej bez konieczności potwierdzania znajomości języka polskiego. W ramach administracji samorządowej obywatele Ukrainy mogą być zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługi. Natomiast w strukturach administracji rządowej Ukraińcy mogą być zatrudniani na stanowiskach pracy, na których praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa. W ciągu 7 dni od podjęcia pracy przez uchodźcę z Ukrainy pracodawca elektronicznie zgłasza ten fakt do właściwego powiatowego urzędu pracy. 

W ramach struktur administracji samorządowej obywatele Ukrainy mogą być zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługowych w jednostkach wskazanych w art. 2 ustawy o pracownikach samorządowych. Wskazany przepis dotyczy następujących jednostek:

• urzędów marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych,

• starostw powiatowych oraz powiatowych jednostek organizacyjnych,

• urzędów gmin, jednostek pomocniczych gmin, gminnych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,

• biur (ich odpowiedników) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki,

• biur (ich odpowiedników) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Pracownicy samorządowi zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługi mogą być zatrudniani tylko na podstawie umowy o pracę (art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych).

Z kolei w strukturach administracji rządowej obywatele Ukrainy mogą być zatrudniani - zarówno w ramach korpusu służby cywilnej, jak i poza korpusem służby cywilnej - na stanowiskach pracy, na których wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i pełnieniu funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa. Należy pamiętać, że wobec pracowników zatrudnianych w strukturach administracji rządowej w ramach korpusu służby cywilnej znajdują zastosowanie przepisy ustawy o służbie cywilnej, natomiast wobec pracowników zatrudnionych poza korpusem służby cywilnej - przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych.

1.2. Cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę

Oprócz obywateli Ukrainy z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę jest zwolniony m.in. cudzoziemiec:

1) posiadający w RP zezwolenie na pobyt czasowy udzielone m.in. w celu kształcenia się na studiach lub prowadzenia badań naukowych,

2) będący małżonkiem obywatela polskiego, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z zawarciem małżeństwa,

3) przebywający na terytorium RP w związku z wystąpieniem o przedłużenie pobytu na terytorium Polski, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,

4) posiadający Kartę Polaka,

5) uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego UE lub państwa EOG, zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium RP,

6) w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia,

7) będący zstępnym obywatela polskiego lub cudzoziemca, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium RP,

8) posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium RP w celu połączenia się z rodziną

- art. 87 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

 

 

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej w pkt 6, które dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia, jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 2291). Zgodnie z tym rozporządzeniem obowiązek posiadania zezwolenia na pracę nie dotyczy cudzoziemców:

1) prowadzących szkolenia, biorących udział w stażach zawodowych, pełniących funkcję doradczą, nadzorczą lub wymagającą szczególnych kwalifikacji i umiejętności w programach realizowanych w ramach działań Unii Europejskiej lub innych międzynarodowych programach pomocowych, także w oparciu o pożyczki zaciągnięte przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej;

2) będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, lub w ochotniczych hufcach pracy;

3) będących członkami sił zbrojnych lub personelu cywilnego, którzy wykonują pracę w międzynarodowych strukturach wojskowych znajdujących się na terytorium RP, lub będących cudzoziemcami delegowanymi do wdrażania programów zbrojeniowych realizowanych na podstawie umów, których Rzeczpospolita Polska jest stroną;

4) będących stałymi korespondentami zagranicznych środków masowego przekazu, którym została przyznana, na wniosek redaktora naczelnego zagranicznej redakcji lub agencji, akredytacja ministra właściwego do spraw zagranicznych, jednak tylko w zakresie zawodowej działalności dziennikarskiej wykonywanej na rzecz tej redakcji lub agencji;

5) wykonujących indywidualnie lub w zespołach usługi artystyczne trwające do 30 dni w roku kalendarzowym;

6) wygłaszających, do 30 dni w roku kalendarzowym, okazjonalne wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej;

7) będących sportowcami wykonującymi, do 30 dni w roku kalendarzowym, pracę dla podmiotu mającego siedzibę na terytorium RP w związku z zawodami sportowymi;

8) wykonujących pracę w związku z wydarzeniami sportowymi rangi międzynarodowej, skierowanych przez odpowiednią międzynarodową organizację sportową;

9) będących duchownymi, członkami zakonów lub innymi osobami, którzy wykonują pracę w związku z pełnioną funkcją religijną, w kościołach i związkach wyznaniowych oraz krajowych organizacjach międzykościelnych, których status uregulowany jest umową międzynarodową, przepisami o stosunku państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego, lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych, ich osobach prawnych lub jednostkach organizacyjnych, a także którzy wykonują pracę w ramach pełnienia funkcji religijnej w innych podmiotach, na podstawie skierowania przez właściwy organ kościoła lub innego związku wyznaniowego albo jego osoby prawnej;

10) będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub uczestnikami stacjonarnych studiów doktoranckich odbywanych w RP;

11) będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach staży zawodowych, do których odbywania kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów;

12) będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów, jeżeli potrzeba powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy jest potwierdzona przez właściwy organ zatrudnienia;

13) będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, pod warunkiem uzyskania skierowania na taką praktykę ze szkoły wyższej lub zawodowej;

14) uczestniczących w programach wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programach pomocy humanitarnej lub rozwojowej lub programach wakacyjnej pracy studentów, zorganizowanych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy;

15) będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych;

16) wykonujących pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o instytutach badawczych;

17) delegowanych przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachowują oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu:

a) wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,

b) dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,

c) przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, o których mowa w lit. a, w zakresie jego obsługi lub użytkowania,

d) montażu i demontażu stoisk targowych, jak też opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, który deleguje ich w tym celu;

18) wykonujących pracę na rzecz posłów do Parlamentu Europejskiego w związku z pełnioną funkcją;

19) uprawnionych na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze 12 września 1963 r. (Dz.Urz. WE L 217 z 29.12.1964 r., str. 3685 - Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 11, t. 11, str. 10);

20) posiadających ważną wizę wydaną w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 23 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 769); 

21) posiadających ważną wizę z adnotacją "Poland. Business Harbour"; 

22) będących lekarzami lub lekarzami dentystami, którzy posiadają prawo wykonywania zawodu na zasadach określonych przepisami ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1516; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1972); 

23) których prawo wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej zostało przyznane lub stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 814);

24) uprawionych do wykonywania zawodu ratownika medycznego zgodnie z przepisami ustawy z 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 652); 

25) wykonujących pracę w prywatnej służbie domowej członka misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego lub innej osoby zrównanej z członkiem misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.

Brak konieczności uzyskania zezwolenia nie oznacza, że nie ma konieczności uzyskania wizy w celu wykonywania pracy. Cudzoziemiec składający wniosek o wizę załącza wówczas pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy. Oświadczenie takie będzie również potrzebne w przypadku przyjazdu do Polski w ramach ruchu bezwizowego, gdy celem przyjazdu będzie wykonywanie pracy.

2. Obywatele państw objętych procedurą oświadczeniową

Najpopularniejszą formą zatrudniania cudzoziemców w Polsce jest tzw. procedura oświadczeniowa. Dzięki niej polski pracodawca może zatrudnić bez zezwolenia na pracę obywatela:

• Armenii,

• Białorusi,

• Gruzji,

• Mołdawii,

• Ukrainy

- który będzie wykonywał pracę w okresie nieprzekraczającym 24 miesięcy, pod warunkiem że otrzyma oświadczenie o powierzeniu mu wykonywania pracy od pracodawcy.

Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca będącego obywatelem jednego ze wskazanych 5 państw, który wykonuje pracę poza zakresem objętym obowiązkiem uzyskania zezwolenia na pracę sezonową, przez okres nie dłuższy niż 24 miesiące. Warunkiem podjęcia takiej pracy jest to, że powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu (art. 87 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Przepisy przewidują również upoważnienie dla ministra właściwego do spraw pracy do określenia zawodów, w których oświadczenia będą mogły dotyczyć również obywateli innych państw, stosownie do potrzeb rynku pracy.

 

2.1. Treść oświadczenia

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy pracodawca musi zarejestrować w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę składającego ten dokument.

W oświadczeniu tym należy podać następujące informacje:

1) dane dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi:

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres stałego pobytu albo adres siedziby,

c) numer telefonu oraz adres poczty elektronicznej,

d) numery identyfikacyjne NIP i REGON - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, albo numer PESEL - w przypadku osoby fizycznej,

e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia - w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,

f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą cudzoziemca,

g) oświadczenie, czy zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 88z ust. 5 pkt 1-6 (oświadczenie o niekaralności podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi), składane pod rygorem odpowiedzialności karnej (składający oświadczenie jest zobowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia; klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań),

h) oświadczenie o zapoznaniu się z przepisami dotyczącymi zasad powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcom;

2) informacje dotyczące cudzoziemca:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) płeć,

c) datę urodzenia,

d) obywatelstwo,

e) nazwę, serię, numer, datę wydania i datę ważności dokumentu podróży,

f) numer wizy lub karty pobytu oraz okres ważności tego dokumentu, jeżeli przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

g) dane dotyczące podstawy prawnej pobytu na terytorium RP oraz przewidywanego sposobu wykorzystania oświadczenia wpisanego do ewidencji oświadczeń;

3) dane dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi:

a) nazwę zawodu, podklasę działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w której powierza się pracę cudzoziemcowi,

b) stanowisko lub rodzaj pracy,

c) miejsce wykonywania pracy,

d) okres lub okresy pracy oznaczone datami,

e) rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy (umowa o pracę, umowa zlecenia, umowa o dzieło lub inna),

f) wysokość wynagrodzenia brutto, określonego stawką miesięczną lub godzinową, jakie może otrzymywać cudzoziemiec,

g) wymiar czasu pracy (w przypadku umowy o pracę) lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu (w przypadku umów cywilnoprawnych);

4) dane dotyczące pracodawcy użytkownika, jeżeli oświadczenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego:

a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,

b) adres stałego pobytu albo siedziby.

Rozporządzenie w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń zawiera wzór oświadczenia składanego w urzędzie pracy. Określa także tryb postępowania w sprawie wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

Jeżeli sprawa nie wymaga postępowania wyjaśniającego, powiatowy urząd pracy wpisuje oświadczenie do ewidencji nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia jego otrzymania. W sprawach wymagających postępowania wyjaśniającego wpis do ewidencji następuje nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania oświadczenia.

 

2.2. Odmowa wpisania oświadczenia do rejestru

Starosta (a w jego imieniu dyrektor powiatowego urzędu pracy) może wydać decyzję o odmowie wpisania oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, jeżeli:

1) oświadczenie o niekaralności okazało się nieprawdziwe,

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub osoba fizyczna, która działała w jego imieniu, zostali prawomocnie ukarani np. za doprowadzenie cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy czy żądanie łapówki za uzyskanie zezwolenia na pracę,

3) w danym roku kalendarzowym nastąpiło przekroczenie obowiązującego limitu oświadczeń

- art. 88z ust. 5 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Starosta może wydać decyzję o odmowie wpisania oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, również w sytuacji gdy z okoliczności wynika, że oświadczenie zostało złożone dla pozoru, będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż wykonywanie pracy dla danego podmiotu lub podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy innym osobom, w szczególności:

1) nie posiada środków finansowych ani źródeł dochodu niezbędnych do pokrycia zobowiązań wynikających z powierzenia pracy cudzoziemcowi lub

2) nie prowadzi działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej uzasadniającej powierzenie pracy danemu cudzoziemcowi w danym okresie, w tym zawiesił działalność, został wykreślony z właściwego rejestru lub jego działalność jest w okresie likwidacji, lub

3) nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy i (Fundusz Solidarnościowy) a także Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, lub

4) nie zgłasza do ubezpieczenia społecznego pracowników lub innych osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, lub

5) zalega z uiszczeniem podatków, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu

- art. 88z ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

 

Od decyzji o odmowie wpisania oświadczenia do rejestru oświadczeń przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw pracy.

 

2.3. Zmiana warunków zatrudnienia

Pracodawca nie musi występować o wpis nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji, jeżeli:

1) nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę,

2) nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę,

3) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi i cudzoziemiec zawarli umowę o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej,

4) cudzoziemiec jest pracownikiem tymczasowym, skierowanym przez pracodawcę do innego pracodawcy użytkownika niż określony w oświadczeniu, jeżeli dane dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi określone w oświadczeniu, z wyjątkiem miejsca wykonywania pracy, nie uległy zmianie

- art. 88z ust. 12 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

2.4. Obowiązki pracodawcy w związku z oświadczeniem

Pracodawca ma obowiązek informowania o okolicznościach związanych z podjęciem pracy przez cudzoziemca, aby umożliwić PUP i służbom kontrolnym monitorowanie wykorzystania oświadczenia zgodnie z celem oraz weryfikację okresu pracy cudzoziemca.

Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi jest zobowiązany do przesłania informacji o:

• podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy,

• niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń

- art. 88z ust. 13 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Jeżeli pracodawca nie dopełni tego obowiązku, to starosta uznaje, że cudzoziemiec wykonywał pracę od dnia określonego w oświadczeniu, chyba że z okoliczności wynika, iż cudzoziemiec rozpoczął pracę na podstawie oświadczenia w późniejszym terminie. Starosta wychodzi też z założenia, że cudzoziemiec, którego dotyczy oświadczenie, zakończył wykonywanie pracy w dniu określonym w oświadczeniu, chyba że z okoliczności wynika, iż cudzoziemiec zakończył pracę na podstawie oświadczenia w innym terminie. W związku z tym zalecane jest informowanie urzędów pracy o wcześniejszym niż wskazany w oświadczeniu terminie zakończenia pracy cudzoziemca.

Podmiot powierzający pracę przekazuje wpisane do rejestru oświadczenie cudzoziemcowi. Na podstawie wpisanego oświadczenia cudzoziemiec ten może wystąpić o wydanie stosownej wizy. Informacje dotyczące oświadczeń są dostępne dla konsulów za pośrednictwem systemu informatycznego. Dzięki temu łatwiejsze jest uzyskanie informacji o faktycznym wpisie oświadczenia do ewidencji. Ogranicza to również nadużycia w związku z fałszowaniem rejestrowanych oświadczeń.

 

2.5. Legalność pracy po upływie okresu ważności oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi

Częstym problemem administracyjnym dla pracodawców okazuje się sytuacja, gdy konieczne jest przedłużenie okresu pracy cudzoziemca. Długotrwałe procedury mogą bowiem spowodować, że skończy się okres, w którym cudzoziemiec mógł pracować na podstawie oświadczenia, a jednocześnie nie zostało jeszcze wydane zezwolenie na pracę umożliwiające dalszą pracę tego cudzoziemca.

Przepisy jednak dają gwarancję ciągłości zatrudnienia podmiotom powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi, którzy zatrudniali cudzoziemca przez okres nie krótszy niż 3 miesiące na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. Jeżeli taki pracodawca złoży przed upływem daty zakończenia pracy wskazanej w oświadczeniu wniosek o wydanie zezwolenia na pracę dla tego cudzoziemca na tym samym stanowisku na podstawie umowy o pracę, a wniosek nie zawiera braków formalnych lub zostały one uzupełnione w terminie, to pracę cudzoziemca uważa się za legalną od dnia upływu ważności tego oświadczenia do dnia wydania zezwolenia na pracę lub doręczenia decyzji odmownej w tej sprawie.

 

 

Gdy cudzoziemiec przyjedzie do Polski i rozpocznie świadczenie usług, zleceniodawca będzie miał obowiązek poinformowania o tym fakcie urzędu pracy w ciągu 7 dni od daty zatrudnienia. Urząd należy powiadomić również, gdy cudzoziemiec nie podejmie pracy w ciągu 7 dni od daty wskazanej w oświadczeniu jako dzień rozpoczęcia pracy.

 

3. Zezwolenia na pracę dla cudzoziemców

Jeżeli cudzoziemiec nie spełnia żadnego z warunków uprawniających do wykonywania pracy bez zezwolenia, wówczas konieczne jest uzyskanie zezwolenia na pracę. Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 88) przewidują obecnie konieczność uzyskiwania zezwoleń na pracę przez cudzoziemców, którzy:

1) wykonują pracę na terytorium RP na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajdują się na terytorium RP (zezwolenie typu A, które jest wydawane na okres nie dłuższy niż 3 lata),

2) pełnią funkcje w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo prowadzą sprawy spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz albo w związku z udzieleniem prokury przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (zezwolenie typu B, które może być wydane na okres nie dłuższy niż 3 lata, a w przypadku gdy o zezwolenie występuje osoba prawna, która zatrudnia powyżej 25 osób, na okres nie dłuższy niż 5 lat),

3) wykonują pracę u pracodawcy zagranicznego i są delegowani na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego, jego podmiotu zależnego lub podmiotu powiązanego w rozumieniu przepisów podatkowych (zezwolenie typu C, które jest wydawane na okres oddelegowania, jednak nie dłużej niż na 3 lata),

4) wykonują pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium RP i są delegowani na terytorium Polski w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa) (zezwolenie typu D, które jest wydawane na czas usługi eksportowej, jednak nie dłużej niż na 3 lata),

5) wykonują pracę u pracodawcy zagranicznego i są delegowani na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt 2-4 (zezwolenie typu E, które jest wydawane na planowany okres oddelegowania, jednak nie dłuższy niż 3 lata),

6) wykonują na terytorium RP pracę w rolnictwie, ogrodnictwie lub w turystyce na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Polski (praca sezonowa, zezwolenie typu S, które jest wydawane na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy).

Zezwolenia typu A, B, C, D i E można przedłużyć. Pracodawca składa wniosek o przedłużenie zezwolenia nie wcześniej niż 90 dni i nie później niż 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia. Wojewoda może skrócić okres, na jaki są wydawane zezwolenia w danym województwie, dlatego długość zezwoleń może się różnić między województwami. 

Typy zezwoleń na pracę koniecznych w przypadkach wskazanych w ustawie określa rozporządzenie w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń. 

 

3.1. Ogólne warunki uzyskania zezwolenia na pracę

Procedura wydania zezwolenia na pracę przebiega w ten sposób, że pracodawca składa do właściwego (ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy) wojewody wniosek o wydanie zezwolenia, wraz z wymaganymi załącznikami. Wojewoda przeprowadza postępowanie i wydaje decyzję. Jeżeli decyzja jest pozytywna, to wojewoda wydaje zezwolenie na pracę. Pracodawca otrzymuje zezwolenie w dwóch egzemplarzach, z czego jeden przekazuje pracownikowi, który na jego podstawie wystąpi o udzielenie zezwolenia na pobyt (bądź o wizę).

Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata, i może być przedłużane (art. 88e ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). W przypadku zezwolenia typu B, gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudnia powyżej 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat.

 

 

Przedłużenie zezwolenia następuje na pisemny wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, złożony nie wcześniej niż w terminie 90 dni i nie później niż w terminie 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia. Jeżeli termin ten zostanie zachowany, to pracę cudzoziemca na terytorium RP uważa się za legalną od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie przedłużenia zezwolenia na pracę stanie się ostateczna. Oznacza to, że nawet jeśli wojewoda nie zdąży wydać nowego zezwolenia przed końcem ważności dotychczasowego, to i tak cudzoziemiec legalnie wykonuje pracę do czasu uprawomocnienia decyzji w sprawie nowego zezwolenia.

 

3.2. Zezwolenie typu A

Jest to podstawowy typ zezwolenia, przewidziany dla polskich pracodawców, którzy chcą zatrudnić cudzoziemców. Zezwolenie typu A dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Polski na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się w Polsce.

Zezwolenie na pracę jest wydawane przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi (czyli pracodawcy lub zleceniodawcy).

Aby uzyskać zezwolenie typu A, należy spełnić trzy podstawowe warunki, a mianowicie:

1) wysokość wynagrodzenia określona w umowie z cudzoziemcem nie może być niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku,

2) wysokość miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w pkt 1, nie będzie niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (zatem od 1 stycznia 2024 r. nie mogło być niższe niż 4242 zł brutto, a od 1 lipca 2024 r. nie może być niższe niż 4300 zł brutto, natomiast od 1 stycznia 2025 r. będzie to minimum 4666 zł brutto),

3) pracodawca dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę informację starosty właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy

- art. 88c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

 

Do wniosku należy dołączyć informację o sytuacji na lokalnym rynku pracy (tzw. test rynku pracy). W imieniu starosty informację taką sporządza dyrektor powiatowego urzędu pracy.

Pracodawca, występując o tę informację, w pierwszej kolejności składa ofertę pracy. Następnie starosta sprawdza, czy wśród osób zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy są kandydaci spełniający wymagania określone w ofercie pracy, niezaniżone lub niezawyżone w stosunku do pracy, którą ma wykonywać cudzoziemiec. Po przeprowadzeniu procedury "testu rynku pracy" starosta wydaje informację dwojakiego rodzaju:

1) jeżeli w rejestrze bezrobotnych nie ma potencjalnych kandydatów, którzy mogliby zostać zatrudnieni przez pracodawcę, to dyrektor w ciągu 14 dni sporządza informację o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestr bezrobotnych;

2) jeśli jednak wśród bezrobotnych znajdą się potencjalni kandydaci do pracy, wówczas urząd pracy przeprowadza rekrutację dla pracodawcy. Oczywiście ostateczną decyzję o zatrudnieniu (lub nie) wskazanego bezrobotnego podejmie pracodawca, ale jeśli nie będzie on miał uzasadnionych powodów, żeby nie zatrudnić bezrobotnego wskazanego przez urząd pracy, to wojewoda odmówi wydania zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Jeżeli wynik rekrutacji przeprowadzonej przez urząd pracy będzie negatywny, to w ciągu 21 dni sporządza się stosowną informację dla pracodawcy.

 

 

Procedurę dokonania "testu rynku pracy" aktualnie można przeprowadzić w trybie on-line za pośrednictwem systemu Usług Elektronicznych Publicznych Służb Zatrudnienia (www.praca.gov.pl).

Wojewoda udziela zezwolenia bez konieczności uzyskania informacji od starosty, jeżeli:

1) zawód, w którym cudzoziemiec ma wykonywać pracę, lub rodzaj pracy, która ma być mu powierzona, znajdują się w wykazie zawodów deficytowych, określonych w kryteriach wydanych przez wojewodę,

2) wydaje przedłużenie zezwolenia na pracę dla tego samego cudzoziemca i na tym samym stanowisku,

3) brak takiej konieczności wynika z odrębnych przepisów

- art. 88c ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Ponadto obowiązuje rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców.

Również w nim określono sytuacje, w których nie ma konieczności wykonywania "testu rynku pracy". Między innymi w przypadku:

1) cudzoziemca będącego członkiem rodziny pracownika przedstawicielstwa dyplomatycznego, urzędu konsularnego, organizacji międzynarodowej lub ich przedstawicielstwa, wykonującego pracę w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umów i porozumień międzynarodowych,

2) cudzoziemca wykonującego pracę jako prywatna służba domowa pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, organizacji międzynarodowych lub ich przedstawicielstw,

3) cudzoziemca upoważnionego do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego w jego oddziale lub przedstawicielstwie znajdującym się na terytorium RP,

4) obywatela Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy lub Ukrainy, wykonującego prace pielęgnacyjno-opiekuńcze lub jako pomoc domowa na rzecz osób fizycznych w gospodarstwie domowym,

5) cudzoziemca, który w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 3 miesiące u tego samego pracodawcy i na tym samym stanowisku zgodnie z oświadczeniem o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanym do ewidencji oświadczeń - pod warunkiem przedstawienia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń i umowy o pracę oraz dokumentów potwierdzających opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne,

6) cudzoziemca - trenera sportowego lub sportowca, wykonującego pracę na rzecz klubów sportowych i innych podmiotów, których działalność statutowa obejmuje upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,

7) cudzoziemca - lekarza i lekarza dentysty, odbywającego szkolenie lub realizującego program specjalizacji na podstawie przepisów w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów,

8) cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę w zawodzie określonym w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (wykaz znajduje się w tabeli poniżej).

 

Tabela 1. Wykaz zawodów, w przypadku których wojewoda wydaje zezwolenie na pracę bez konieczności uzyskania informacji o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy*

Symbol cyfrowy w klasyfikacji zawodów i specjalności	Nazwa zawodu i specjalności albo grupy elementarnej
1	2
2141	Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji
214912	Inżynier technologii betonów
214916	Inżynier technologii szkła
2151	Inżynierowie elektrycy
2212	Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem specjalisty)
2221	Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji
2222	Pielęgniarki z tytułem specjalisty
2511	Analitycy systemów komputerowych
2512	Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych
2513	Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów
2514	Programiści aplikacji
2519	Analitycy systemów komputerowych i programiści gdzie indziej niesklasyfikowani
2521	Projektanci i administratorzy baz danych
2522	Administratorzy systemów komputerowych
2523	Specjaliści do spraw sieci komputerowych
2529	Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani
3112	Technicy budownictwa
3113	Technicy elektrycy
3114	Technicy elektronicy i pokrewni
341201	Asystent osoby niepełnosprawnejS
341202	Opiekun osoby starszejS
341203	Opiekun w domu pomocy społecznejS
7112	Murarze i pokrewni
7114	Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni
7115	Cieśle i stolarze budowlani
7116	Robotnicy budowy dróg
7121	Dekarze
7122	Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy
7123	Tynkarze i pokrewni
7124	Monterzy izolacji
7131	Malarze budowlani i pokrewni
7212	Spawacze i pokrewni
7222	Ślusarze i pokrewni
7411	Elektrycy budowlani i pokrewni
833101	Kierowca autobusu
8332	Kierowcy samochodów ciężarowych
8342	Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych
8343	Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni

 

* Wykaz zawodów został określony z uwzględnieniem rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 227; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 853). Znacznik "s" oznacza zawody szkolnictwa zawodowego nauczane w systemie oświaty.

 

Z kolei zezwolenie na pracę bez uwzględnienia warunków dotyczących wynagrodzenia i informacji od starosty wojewoda wydaje w przypadku cudzoziemca, który:

1) w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę ukończył szkołę lub uczelnię wyższą z siedzibą na terytorium Polski albo innego państwa EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej, albo jest uczestnikiem studiów doktoranckich odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej, lub

2) przez 3 lata poprzedzające złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na zamieszkanie przebywał legalnie i nieprzerwanie (pobyt nieprzerwany dopuszcza przerwy nieprzekraczające 6 miesięcy, a łącznie 10 miesięcy, z pewnymi dopuszczalnymi wyjątkami typu opieka nad dzieckiem czy delegowanie przez pracodawcę) na terytorium Polski

- art. 88c ust. 8 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

3.2.1 Wymagane dokumenty do złożenia wraz z wnioskiem

Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, składając wniosek o wydanie zezwolenia na pracę typu A, dołącza do wniosku (§ 9 rozporządzenia w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń):

1) ważny dowód osobisty lub ważny dokument podróży albo, jeżeli takiego dokumentu nie posiada i nie może go uzyskać, inny ważny dokument potwierdzający tożsamość - w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest osoba fizyczna,

2) umowę spółki - w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka cywilna, albo akty notarialne o zawiązaniu spółki - jeżeli podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest spółka akcyjna w organizacji,

3) kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania - kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość,

4) dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 88c ust. 8 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dotyczy to sytuacji, gdy cudzoziemiec jest absolwentem polskich studiów lub przynajmniej od 3 lat przebywa legalnie w Polsce),

5) informację, o której mowa w art. 88c ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (informacja od starosty), wydaną nie wcześniej niż 180 dni przed dniem złożenia wniosku, a w przypadkach uzasadnionych przez starostę - 90 dni przed dniem złożenia wniosku - jeżeli jest ona wymagana,

6) dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika, potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca przez agencję pracy tymczasowej - w przypadku gdy podmiotem powierzającym pracę jest ta agencja,

7) dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań stawianych kandydatom do pracy przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, określonych w informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy - jeżeli informacja starosty była wymagana,

8) dowód wpłaty, o której mowa w art. 90a ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zawierający pełną nazwę podmiotu dokonującego wpłaty i adres siedziby pracodawcy oraz dane cudzoziemca, dla którego jest składany wniosek o wydanie zezwolenia na pracę (pełne imię i nazwisko cudzoziemca),

9) dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań kwalifikacyjnych i innych warunków w przypadku zamiaru powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy w zawodzie regulowanym.

Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu A można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacje-dla-cudzoziemcow).

Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu A można złożyć także w trybie on-line za pośrednictwem Usług Elektronicznych Publicznych Służb Zatrudnienia (www.praca.gov.pl).

W przypadku składania wniosku w wersji papierowej należy to zrobić w urzędzie wojewódzkim właściwym dla siedziby pracodawcy. Trzeba przy tym pamiętać, aby wniosek wypełnić czytelnie, w języku polskim.

 

3.3. Zezwolenie typu B

Zezwolenie typu B wydaje się cudzoziemcowi, który przebywa na terytorium Polski przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, m.in. w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji.

Zezwolenie na pracę jest wydawane przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę spółki.

Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata, i może być przedłużane. W przypadku gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudnia powyżej 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat.

W sytuacjach wskazanych w kryteriach ustalonych przez wojewodę (po zasięgnięciu opinii marszałka województwa oraz wojewódzkiej rady zatrudnienia) okres, na który wydaje się zezwolenie na pracę, może zostać ograniczony.

Zezwolenie jest wydawane, jeśli podmiot, w którym cudzoziemiec ma być członkiem zarządu, komplementariuszem lub prokurentem:

• w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku osiągnął dochód nie niższy niż 12-krotność aktualnego w dniu złożenia wniosku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oraz zatrudnia na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku poprzedzającego złożenie wniosku co najmniej dwóch pracowników, którzy nie podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę, lub

• wykaże posiadanie środków lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie w przyszłości warunków określonych powyżej, w szczególności przez prowadzenie działalności przyczyniającej się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.

 

 

3.3.1. Wymagane dokumenty

W celu uzyskania zezwolenia na pracę typu B należy złożyć następujące dokumenty:

1) wniosek o wydanie zezwolenia na pracę,

2) odpis z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego oraz umowę spółki - w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, albo akty notarialne o zawiązaniu spółki - jeżeli podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest spółka akcyjna w organizacji,

3) kopie wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania - kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość,

4) kopię zeznania o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty przez podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jako podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku,

5) dokumenty potwierdzające stan zatrudnienia w roku poprzedzającym złożenie wniosku,

6) dokumenty potwierdzające okoliczności, o których mowa w art. 88c ust. 4 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - jeżeli przesłanką wydania zezwolenia jest wykazanie tych okoliczności (spółka, która nie spełnia warunku przychodów uzyskanych w poprzednim roku, powinna wykazać posiadanie środków lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie w przyszłości warunków określonych przychodów, w szczególności przez prowadzenie działalności przyczyniającej się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy),

7) informację o aktualnym stanie zatrudnienia w podmiocie powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi - jeżeli strona wnioskuje o wydanie zezwolenia na okres przekraczający 3 lata,

8) dowód wpłaty, o której mowa w art. 90a ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

9) dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań kwalifikacyjnych i innych warunków w przypadku zamiaru powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy w zawodzie regulowanym.

Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu B stanowi ten sam druk co w przypadku zezwolenia typu A. Zatem można go pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacje-dla-cudzoziemcow).

Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu B także można złożyć w trybie on-line za pośrednictwem Usług Elektronicznych Publicznych Służb Zatrudnienia (www.praca.gov.pl).

W przypadku składania wniosku w wersji papierowej należy to zrobić w urzędzie wojewódzkim właściwym dla siedziby spółki. Trzeba przy tym pamiętać, aby wniosek wypełnić czytelnie, w języku polskim.

 

3.4. Zezwolenia typu C, D i E

Zezwolenia typu C, D i E wydaje się cudzoziemcom, którzy w związku z różnymi okolicznościami zostają delegowani do Polski przez swojego zagranicznego pracodawcę. Procedury i załączniki będą więc wspólne dla tych trzech typów zezwoleń.

Zezwolenie typu C wydaje się cudzoziemcowi, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego, jego podmiotu powiązanego (w rozumieniu przepisów ustawy o pdof) - art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zezwolenie typu D uzyskuje cudzoziemiec, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu ani innej formy zorganizowanej działalności na terytorium RP, delegowany na terytorium RP w celu realizacji usługi o tymczasowym i okazjonalnym charakterze (usługi eksportowej) - art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zezwolenie typu E wydaje się cudzoziemcowi, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w zezwoleniach typu B, C i D - art. 88 ust. 1 pkt 5 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

Zezwolenie na pracę jest wydawane przez wojewodę:

• właściwego ze względu na siedzibę podmiotu, do którego cudzoziemiec jest delegowany - w przypadku zezwolenia typu C,

• właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu, na rzecz którego jest świadczona usługa, a jeżeli podmiot ten ma siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą - ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca na terytorium RP - w przypadku zezwolenia typu D,

• właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca na terytorium RP - w przypadku zezwolenia typu E.

 

Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas potrzebny do wykonania wskazanej pracy, nie dłuższy niż 3 lata, i może być przedłużane.

W przypadku delegowania cudzoziemca przez pracodawcę zagranicznego w celu realizacji usługi eksportowej wojewoda wydaje zezwolenie na pracę na okres delegowania (zezwolenie typu D).

 

3.4.1. Warunki wymagane do wydania zezwolenia

Zezwolenia typu C, D i E są wydawane, gdy:

1) wykonywanie pracy przez cudzoziemca będzie się odbywało na warunkach zgodnych z ustawą o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług - chodzi tu o dostosowanie warunków pracy do polskiego prawa pracy,

2) wysokość miesięcznego wynagrodzenia, które będzie przysługiwało cudzoziemcowi za wykonywanie pracy, będzie wynosiła co najmniej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie, ogłaszanego przez Prezesa GUS,

3) pracodawca zagraniczny wskazał osobę przebywającą na terytorium Polski, posiadającą dokumenty potwierdzające wypełnienie obowiązków określonych w pkt 1 i 2, upoważnioną do reprezentowania pracodawcy wobec wojewody oraz innych organów (innego wojewody, terenowej jednostki organizacyjnej ZUS, konsula, organu Państwowej Inspekcji Pracy, organu Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej lub Policji)

- art. 88c ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

3.4.2. Wymagane dokumenty

W celu uzyskania zezwoleń na pracę typu C, D i E należy złożyć:

1) dokument z właściwego rejestru potwierdzający status prawny i formę lub charakter działalności prowadzonej przez pracodawcę zagranicznego,

2) kopię dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek (wypełnione strony z danymi),

3) kopie dokumentów potwierdzających spełnienie wymagań, o których mowa w art. 88d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (zgoda właściwego organu, jeżeli odrębne przepisy uzależniają możliwość zajmowania określonego stanowiska, wykonywania zawodu lub prowadzenia innej działalności od uzyskania zgody tego organu),

4) dokumenty potwierdzające powiązania, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (zezwolenie typu C),

5) umowę, na podstawie której usługa na terytorium RP jest lub będzie świadczona - w przypadku wniosku o zezwolenie typu D,

6) kopię dowodu wpłaty (zezwolenie C i E - 50 zł, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, lub 100 zł na okres dłuższy niż 3 miesiące, zezwolenie D - 200 zł).

 

 

3.5. Zezwolenie na pracę sezonową typu S

Zezwolenie na pracę sezonową dotyczy pracy w trzech sektorach charakteryzujących się sezonowością: rolnictwie, ogrodnictwie i turystyce. Konkretne rodzaje działalności, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca, zostały wskazane w rozporządzeniu w sprawie podklas działalności według klasyfikacji PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.

 

Tabela 2. Podklasy działalności według klasyfikacji PKD, w których wydaje się zezwolenia na pracę sezonową dla cudzoziemców

Dział/ grupa	Klasa/ podklasa*)	Nazwa grupowania/uwagi
1	2	3
SEKCJA A ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO
01		UPRAWY ROLNE, CHÓW I HODOWLA ZWIERZĄT, ŁOWIECTWO, WŁĄCZAJĄC DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWĄ
01.1		Uprawy rolne inne niż wieloletnie
	01.11.Z	Uprawa zbóż, roślin strączkowych i roślin oleistych na nasiona, z wyłączeniem ryżu
	ex.01.13.Z	Uprawa warzyw, włączając melony, oraz uprawa roślin korzeniowych i roślin bulwiastych z wyłączeniem działalności związanej z uprawą grzybów, uprawą pomidorów w szklarniach ogrzewanych oraz uprawą ogórków w szklarniach ogrzewanych
	01.15.Z	Uprawa tytoniu
	01.16.Z	Uprawa roślin włóknistych
	ex.01.19.Z	Pozostałe uprawy rolne inne niż wieloletnie z wyłączeniem prowadzonej w szklarniach ogrzewanych działalności związanej z uprawą kwiatów, produkcją kwiatów ciętych oraz pączków kwiatowych
01.2		Uprawa roślin wieloletnich
	01.21.Z	Uprawa winogron
	01.24.Z	Uprawa drzew i krzewów owocowych ziarnkowych i pestkowych
	01.25.Z	Uprawa pozostałych drzew i krzewów owocowych oraz orzechów
	01.28.Z	Uprawa roślin przyprawowych i aromatycznych oraz roślin wykorzystywanych do produkcji leków i wyrobów farmaceutycznych
	01.29.Z	Uprawa pozostałych roślin wieloletnich
01.3	ex.01.30.Z	Rozmnażanie roślin z wyłączeniem działalności związanej z uprawą roślin do rozmnażania oraz uprawą grzybni, w tym podłoża z wsianą grzybnią
01.4		Chów i hodowla zwierząt
	01.41.Z	Chów i hodowla bydła mlecznego
	01.42.Z	Chów i hodowla pozostałego bydła i bawołów
	01.43.Z	Chów i hodowla koni i pozostałych zwierząt koniowatych
	01.45.Z	Chów i hodowla owiec i kóz
	01.49.Z	Chów i hodowla pozostałych zwierząt
01.5	01.50.Z	Uprawy rolne połączone z chowem i hodowlą zwierząt (działalność mieszana)
01.6		Działalność usługowa wspomagająca rolnictwo i następująca po zbiorach
	01.61.Z	Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną
	01.62.Z	Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich
	01.63.Z	Działalność usługowa następująca po zbiorach
	01.64.Z	Obróbka nasion dla celów rozmnażania roślin
SEKCJA I DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI
55		ZAKWATEROWANIE
55.2	55.20.Z	Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania
55.3	55.30.Z	Pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe
56		DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA ZWIĄZANA Z WYŻYWIENIEM
56.1		Restauracje i pozostałe placówki gastronomiczne
	56.10.B	Ruchome placówki gastronomiczne

 

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi - w imieniu starosty zezwolenie wydaje dyrektor powiatowego urzędu pracy.

Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu S można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacje-dla-cudzoziemcow).

Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej typu S można także złożyć w trybie on-line za pośrednictwem Usług Elektronicznych Publicznych Służb Zatrudnienia (www.praca.gov.pl).

Zezwolenie na pracę sezonową nie może być wydane na okres dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym. W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, okres 9 miesięcy liczony jest od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym.

 

3.5.1. Cudzoziemcy uprawnieni do złożenia wniosku o zezwolenie na pracę sezonową

O zezwolenie na pracę sezonową mogą się ubiegać obywatele wszystkich państw. Jest to znaczne rozszerzenie zakresu w stosunku do systemu oświadczeń, który obejmuje obywateli tylko 5 wybranych krajów. Jednocześnie obywatele państw objętych procedurą oświadczeniową będą preferowani również w przypadku zezwoleń na pracę sezonową - w ich przypadku nie ma konieczności uzyskania informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy (tzw. test rynku pracy). 

Natomiast obywatele Ukrainy i ich małżonkowie, o ile przebywają w Polsce legalnie, mogą świadczyć pracę sezonową bez żadnych pozwoleń. W tym wypadku nie ma też konieczności składania oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Jedyną wymaganą formalnością jest powiadomienie w ciągu 14 dni urzędu pracy o fakcie podjęcia pracy przez cudzoziemca (przez stronę www.praca.gov.pl).

We wniosku określa się warunki pracy cudzoziemca. Zgodnie z warunkami wydawania zezwoleń na pracę wskazane we wniosku wynagrodzenie będzie weryfikowane pod kątem jego porównywalności z wynagrodzeniem pracowników wykonujących prace podobnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku.

 

3.5.2. Procedura wydania zezwolenia na pracę sezonową 

Procedura wydania zezwolenia na pracę sezonową przebiega analogicznie do procedury powierzenia pracy na podstawie oświadczeń. Określone zostały terminy załatwienia spraw niewymagających prowadzenia postępowania wyjaśniającego - czyli dla obywateli Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii i Ukrainy (7 dni roboczych) oraz wymagających takiego postępowania - dla obywateli pozostałych państw (w ciągu 30 dni).

Starosta rozpatruje wnioski o wydanie zezwolenia na pracę sezonową z uwzględnieniem pierwszeństwa cudzoziemców, którzy przynajmniej jeden raz w ciągu poprzednich 5 lat wykonywali pracę na rzecz danego podmiotu na podstawie zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi, jeżeli praca będzie wykonywana na podstawie umowy o pracę.

Jeżeli w dniu złożenia wniosku cudzoziemiec wskazany we wniosku nie przebywa na terytorium RP, a podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi spełni warunki dotyczące wynagrodzenia za pracę oraz przedłożenia informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych (jeżeli była wymagana oraz nie zaistnieje żadna z okoliczności uzasadniających odmowę wydania zezwolenia), starosta wpisuje wniosek do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej oraz wydaje wnioskodawcy zaświadczenie o dokonaniu tego wpisu (art. 88p ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Oryginał zaświadczenia podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi przekazuje cudzoziemcowi w celu uzyskania wizy. Dostęp do ewidencji mają też konsulowie.

 

3.5.3. Warunki wymagane do wydania zezwolenia

Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane, jeżeli:

1) wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;

2) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową informację starosty o sytuacji na lokalnym rynku pracy. Informacji tej nie trzeba uzyskiwać w przypadku obywateli wskazanych 5 państw

- art. 88o ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Cudzoziemcowi, który po przyjeździe na terytorium Polski stawi się u pracodawcy, zostanie wydane przez starostę zezwolenie na pracę uprawniające do legalnego wykonywania pracy.

Gdy cudzoziemiec po wjeździe do Polski zgłosi się do pracodawcy, to ten kończy procedurę, składając w urzędzie pracy oświadczenie o zgłoszeniu się cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej oraz kopię dokumentu podróży (paszportu) z ważną wizą w celu wykonywania pracy sezonowej lub potwierdzeniem wjazdu w ramach ruchu bezwizowego. W oświadczeniu pracodawca (zleceniodawca) zamieszcza informację o adresie zakwaterowania cudzoziemca w czasie jego pobytu na terytorium Polski.

Oświadczenie to jest także instrumentem służącym aktualizacji deklarowanych wstępnie okresów wykonywania pracy. W ten sposób organy są w posiadaniu informacji, jak wielu cudzoziemców rzeczywiście stawiło się u pracodawcy i czy wydane zezwolenie zostało wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem.

Po złożeniu oświadczenia oraz kopii paszportu i wizy starosta wydaje zezwolenie na pracę. Natomiast cudzoziemiec może legalnie podjąć pracę z dniem złożenia oświadczenia przez pracodawcę - nie trzeba czekać na formalne wydanie zezwolenia.

 

 

3.5.4. Zakwaterowanie cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pracę sezonową

We wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową pracodawca oświadcza, że zapewnia cudzoziemcowi zakwaterowanie bądź że według jego wiedzy cudzoziemiec zapewnia sobie zakwaterowanie we własnym zakresie.

Jeżeli cudzoziemiec wjechał do Polski, a podmiot powierzający wykonywanie pracy zapewnia mu zakwaterowanie, to wówczas podmiot ten jest zobowiązany do zawarcia z cudzoziemcem odrębnej umowy w formie pisemnej, określającej warunki najmu lub użyczenia kwatery mieszkalnej. Czynsz najmu nie może być potrącany z wynagrodzenia cudzoziemca. Postanowienia umowy przewidujące możliwość automatycznego potrącenia czynszu z wynagrodzenia cudzoziemca są nieważne.

Przed podpisaniem umowy najmu bądź użyczenia podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest zobowiązany do przedstawienia cudzoziemcowi tłumaczenia umowy na język dla niego zrozumiały (art. 88w ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

 

3.5.5. Rodzaj pracy

Zezwolenie na pracę sezonową dopuszcza cudzoziemca do wykonywania pracy sezonowej bez wskazywania konkretnego rodzaju pracy. Na podstawie tego zezwolenia cudzoziemiec będzie uprawniony do wykonywania na rzecz podmiotu powierzającego mu pracę wszystkich określonych w rozporządzeniu w sprawie podklas działalności rodzajów pracy sezonowej, jednak z zachowaniem innych warunków, w szczególności dotyczących wynagrodzenia.

Wniosek dotyczący pracy sezonowej danego cudzoziemca u tego samego pracodawcy będzie wpisywany do odpowiedniej ewidencji i na tej podstawie cudzoziemiec będzie uprawniony do ubiegania się o uzyskanie wizy w roku wystawienia zezwolenia oraz w dwóch kolejnych latach. Warunkiem takiego 3-letniego wpisu jest udokumentowane, legalne zatrudnienie u tego samego pracodawcy co najmniej raz w poprzednich 5 latach.

Przepisy uwzględniają także sytuację cudzoziemców, którzy wjeżdżają na terytorium Polski w ramach ruchu bezwizowego (na okres do 90 dni w ciągu 180 dni). W przypadku wjazdu w celu wykonywania pracy sezonowej możliwe będzie wystąpienie przez cudzoziemca, już na terenie naszego kraju, z wnioskiem do wojewody o zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy sezonowej, co w powiązaniu z zezwoleniem na pracę sezonową umożliwi kontynuację pracy cudzoziemca do czasu wykorzystania 9 miesięcy w danym roku kalendarzowym przewidzianych na prace sezonowe.

 

3.5.6. Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową

Jeżeli cudzoziemiec wjechał na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową, starosta może wydać przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową na rzecz tego samego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub na rzecz innego podmiotu. Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową jest wydawane na okres, który łącznie z okresem pobytu cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej, liczonym od dnia pierwszego wjazdu na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym, nie jest dłuższy niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego.

Jeżeli wniosek o przedłużenie zezwolenia sezonowego składa dotychczasowy pracodawca, to praca cudzoziemca jest legalna do czasu wydania nowego zezwolenia na pracę (nawet jeśli minie ważność dotychczasowego zezwolenia). Natomiast gdy o przedłużenie zezwolenia występuje nowy pracodawca, to praca cudzoziemca u tego pracodawcy jest uważana za legalną do czasu wydania nowego zezwolenia, nie dłużej jednak niż przez okres 30 dni liczonych od dnia złożenia wniosku.

 

3.5.7. Wymagane dokumenty

Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, składając wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową, dołącza do wniosku:

1) ważny dowód osobisty lub ważny dokument podróży albo, jeżeli takiego dokumentu nie posiada i nie może go uzyskać, inny ważny dokument potwierdzający tożsamość - w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest osoba fizyczna,

2) kopie wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania - kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość cudzoziemca; natomiast jeżeli cudzoziemiec nie przebywa na terytorium RP - kopie stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca,

3) kopię ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP - w przypadku gdy cudzoziemiec przebywa na jej terytorium,

4) dowód wpłaty 30 zł,

5) dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika, potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca przez agencję pracy tymczasowej - w przypadku gdy podmiotem powierzającym pracę jest ta agencja,

6) informację dotyczącą "testu rynku pracy" wydaną nie wcześniej niż 180 dni przed dniem złożenia wniosku, a w przypadkach uzasadnionych przez starostę - 90 dni przed dniem złożenia wniosku, jeżeli jest ona wymagana (test rynku pracy jest wymagany dla obywateli państw trzecich, innych niż Ukraina, Białoruś, Mołdawia, Gruzja, Armenia),

7) dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań stawianych kandydatom do pracy przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, określonych w informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy - w przypadku gdy informacja starosty była wymagana,

8) dokumenty potwierdzające powierzenie pracy cudzoziemcowi, którego dotyczy wniosek, zgodnie z zezwoleniem na pracę sezonową przynajmniej jeden raz w ciągu 5 ostatnich lat - w przypadku gdy wnioskodawca występuje o wpisanie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej na okresy przypadające w ciągu 2 lub 3 kolejnych lat kalendarzowych (tzw. zezwolenie wielosezonowe),

9) dokumenty potwierdzające, że podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie zalega z uiszczeniem zaliczek na podatek dochodowy i składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli były wymagane w związku z pracą wykonywaną przez danego cudzoziemca - w przypadku gdy wnioskodawca występuje o wpisanie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej na okresy przypadające w ciągu 2 lub 3 kolejnych lat kalendarzowych,

10) dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 88c ust. 8 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (absolwent studiów lub osoba przebywająca w Polsce od przynajmniej 3 lat).

 

3.6. Obowiązki pracodawcy w związku z wydanym zezwoleniem na pracę

Pracodawca, który uzyskał zezwolenie na pracę, ma obowiązek powierzania cudzoziemcowi pracy w warunkach odpowiadających warunkom wskazanym we wniosku. Jeżeli okaże się bowiem, np. w trakcie kontroli, że pracownik wykonuje pracę na innym stanowisku, niż zostało to wskazane we wniosku, będzie to przesłanką uchylenia zezwolenia na pracę. Wyjątkiem jest przypadek powierzenia pracownikowi pracy na okresy nieprzekraczające łącznie 30 dni w roku kalendarzowym wykonywania pracy o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę. O każdym takim przypadku należy niezwłocznie poinformować wojewodę.

 

 

Wojewodę należy również informować o:

• zmianie siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej działania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy przez cudzoziemca, a także o przejęciu pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę,

• przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę,

• zmianie osoby reprezentującej pracodawcę.

Okoliczności te nie powodują uchylenia zezwolenia na pracę.

Zezwolenie na pracę może zachować ważność także w przypadku, gdy:

1) cudzoziemiec, w uzgodnieniu z podmiotem powierzającym mu wykonywanie pracy na terytorium RP, nie podjął wykonywania pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę,

2) cudzoziemiec, w uzgodnieniu z podmiotem powierzającym mu wykonywanie pracy, przerwał wykonywanie pracy na okres przekraczający 3 miesiące

- jeżeli przyczyna opóźnienia lub przerwy w wykonywaniu pracy jest uzasadniona, a podmiot powierzający wykonywanie pracy przez cudzoziemca niezwłocznie powiadomił w formie pisemnej o tych sytuacjach wojewodę, który wydał zezwolenie (art. 88k ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

 

 

Podmiot powierzający pracę na podstawie zezwolenia na pracę ma ponadto obowiązek:

1) uwzględnienia w umowie z cudzoziemcem warunków, od których uzależnia się wydanie zezwolenia (czyli odpowiednia wysokość wynagrodzenia, miejsce, rodzaj pracy itp.);

2) dostosowywania, w przypadku zezwoleń typu C, D i E, wysokości wynagrodzenia cudzoziemca do aktualnej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie (ogłaszanego przez Prezesa GUS na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, co najmniej raz w roku);

3) podwyższenia wynagrodzenia cudzoziemca proporcjonalnie do zwiększenia wymiaru czasu pracy cudzoziemca zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy lub liczby godzin, w których cudzoziemiec wykonuje pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej;

4) zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej oraz przedstawienia cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca. Umowy z zakresu prawa pracy sporządza się w języku polskim. Należy jednak jednocześnie przedstawić cudzoziemcowi tłumaczenie tej umowy na język dla niego zrozumiały;

5) przekazania jednego egzemplarza zezwolenia na pracę cudzoziemcowi, którego dotyczy zezwolenie, w formie pisemnej;

6) informowania cudzoziemca o działaniach podejmowanych w związku z postępowaniem o udzielenie lub przedłużenie zezwolenia na pracę oraz decyzjach o wydaniu, odmowie wydania lub uchyleniu zezwolenia;

7) zachowania należytej staranności w postępowaniach o zezwolenie, przedłużenie i uchylenie zezwolenia na pracę cudzoziemca;

8) udostępnienia uprawnionym podmiotom (ZUS, konsul, PIP, organy Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej i Policji), na ich wniosek, dokumentów potwierdzających wypełnienie obowiązków określonych w pkt 1-7, sporządzonych w języku polskim lub przetłumaczonych na język polski

- art. 88h ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

3.7. Uchylenie zezwolenia na pracę

Wojewoda może uchylić wydane zezwolenie na pracę. Nastąpi to w sytuacji, gdy:

1) uległy zmianie okoliczności lub dowody odnoszące się do wydanej decyzji,

2) ustała przyczyna, dla której zostało udzielone zezwolenie na pracę,

3) poinformowano wojewodę o niepodjęciu przez cudzoziemca pracy w ciągu 3 miesięcy od wydania zezwolenia lub zakończenia jej wcześniej niż 3 miesiące przed upływem jego ważności - lub okoliczność taka zostanie stwierdzona w trakcie kontroli,

4) podmiot powierzający wykonywanie pracy nie dopełnił obowiązków przesłania do wojewody zawiadomienia o zmianie warunków pracy cudzoziemca,

5) cudzoziemcowi cofnięto zgodę innego organu (gdy jest ona wymagana do wykonywania określonej pracy czy zajmowania określonego stanowiska pracy),

6) cudzoziemiec przerwał wykonywanie pracy na okres przekraczający 3 miesiące, o ile nie uzgodniono tego z podmiotem powierzającym pracę,

7) wojewoda otrzyma informację, że dane cudzoziemca znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany,

8) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie prowadzi działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej, w szczególności zawiesił działalność, został wykreślony z właściwego rejestru lub jest w likwidacji.

 

3.8. Sankcje dotyczące zatrudniania cudzoziemców bez wymaganych zezwoleń na pracę

Osoba powierzająca cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Karze grzywny podlega także cudzoziemiec, który nielegalnie wykonuje pracę. Jeżeli cudzoziemiec potrafi udowodnić, że jego nielegalna praca jest skutkiem wprowadzenia go w błąd, np. przez pracodawcę, to wówczas uniknie kary. W takim jednak wypadku wyższa grzywna spotka osobę, która - wprowadzając cudzoziemca w błąd lub wykorzystując zależność służbową - doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy. Możliwa grzywna wynosi wówczas od 3000 zł do 30 000 zł.

Żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy podlega karze grzywny od 3000 zł do 30 000 zł (art. 120 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).

Kary grzywny są również przewidziane w przypadku niewykonania obowiązku poinformowania wojewody lub starosty o okolicznościach związanych z pracą cudzoziemca (np. o niepodjęciu przez cudzoziemca pracy zgodnie z zarejestrowanym oświadczeniem).

 

Podsumowanie

1. Obywatele Ukrainy oraz ich małżonkowie, którzy legalnie przebywają w Polsce lub którzy przybyli do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r., mogą legalnie podjąć pracę, bez konieczności uzyskiwania zezwolenia.

2. Zatrudnienie cudzoziemca spoza UE w Polsce wymaga jego legalnego pobytu na terytorium kraju oraz uzyskania dokumentu będącego podstawą legalnego zatrudnienia.

3. Zasadniczo cudzoziemcy przed podjęciem zatrudnienia w Polsce powinni uzyskać zezwolenie na pracę (typu A, B, C, D, E lub S) u właściwego miejscowo wojewody.

4. Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata, i może być przedłużane.

5. Pracownicy pochodzący z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy mogą podjąć zatrudnienie w Polsce na podstawie uproszczonej procedury po wpisaniu przez właściwego miejscowo starostę (powiatowy urząd pracy) do ewidencji oświadczeń o zatrudnieniu.

 

 

Renata Guza-Kiliańska

ekonomistka, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, praktyk z ponad 20-letnim doświadczeniem, kierownik działu outsourcingu usług kadrowo-płacowych